اعصاب محیطی
دستگاه عصبی محیطی بخشی از دستگاه عصبی است که خارج از مغز و نخاع قرار دارد. دستگاه اعصاب محیطی در برگیرنده ۴۳ جفت عصب است که ۱۲ جفت به مغز و ۳۱ جفت به نخاع وصل است و به دو بخش سامانه عصبی خودگردان و سامانه عصبی ارادی تقسیم میشود.
دکتر محمدرضا عزیزی متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات در توضیح دسته بندی سیستم اعصاب محیطی عنوان میکند؛دستگاه عصبی سوماتیک یاپیکری بخشی از دستگاه عصبی محیطی است که اعصاب موجود در ماهیچههای اسکلتی و همچنین ماهیچه زبان را شامل میشود و باعث حرکت ارادی یا غیرارادی در بدن میگردد. برخی از فعالیتها در این دستگاه همچون انعکاسهای نخاعی، غیرارادیاند.
دکتر محمدرضا عزیزی متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات در بیان معرفی سیستم دستگاه اعصاب محیطی می گوید :
به طور کلی دستگاه عصبی محیطی را میتوان مسیر ارتباطی بین سیستم عصبی مرکزی ، محیط داخلی و خارجی بدن تلقی کرد.
اعصاب محیطی دارای سه دسته رشتهی عصبی هستند که شامل موارد زیر است:
▪️حسی
▪️حرکتی
▪️مختلط
در مجموع، دستگاه عصبی محیطی را می توان ۱۲ جفت عصب خارج شده از مغز و ۳۱ جفت اعصاب نخاعی در نظر گرفت.
به آن دسته از اعصاب محیطی که اطلاعات و دادهها را به سیستم عصبی مرکزی منتقل میکنند اعصاب حسی یا آوران و نیز به آن دسته از اعصاب محیطی که دستورات را از مغز و نخاع خارج کرده و به اندامهای عملکردی میرسانند، اعصاب حرکتی یا وابران میگویند.
دستگاه عصبی محیطی را میتوان به دو دسته تقسیم کرد:
1سیستم اعصاب سوماتیک
2سیستم اعصاب خودمختار
سامانه عصبی خودگردان کنترل غیرارادی اندامهای درونی، رگها، ماهیچههای قلبی و ماهیچههای صاف را بر دوش دارند.
رشتههای عصبی سوماتیک (پیکری) حس و حرکت ارادی پوست، استخوانها، مفصلها و ماهیچههای استخوانی را بر عهده دارند.
بطور کلی دستگاه عصبی محیطی مسیر ارتباطی بین دستگاه عصبی مرکزی و بقیه بدن میباشد که با تحریکات عصبی فعالیتهای بدن را تنظیم میکند.