MS
ام اس چیست؟
دکتر محمدرضا عزیزی متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات در توضیح بیماری ام اس می گوید؛ برای درک آنچه در بیماری ام اس رخ می دهد شناخت وظایف دستگاه عصبی مرکزی لازم است. دستگاه عصبی مرکزی از اجزای حیاتی مغز و نخاع تشکیل شده است. علاوه بر این تعداد زیادی رشته های عصبی به طور مستقیم به مغز متصل شده اند که به آنها اعصاب جمجمه ای گفته می شود.
در بیماری ام اس چه روی می دهد؟
در پیرامون رشته های عصبی دستگاه مرکزی، ماده مهمی به نام *میلین* وجود دارد که به حرکت سریع تر و آسان تر پیام های عصبی از مغز به دیگر جاهای بدن کمک میکند. در بیماری ام اس سیستم ایمنی بدن به این میلین که یک حالت غلاف محافظ برای رشته عصبی دارد حمله کرده و آسیب وارد میکند و موجب اختلال در انتقال پیام در رشته‌های عصبی میشود.
علائم بیماری ام اس وسیع بوده و از خستگی و احساس ضعف و مشکل بینایی تا عدم تحرک و اختلالات حرکتی می‌توان نام برد.
با توجه به منطقه درگیر در مغز و سیستم عصبی، نوع و شدت علائم بیماری ام اس متفاوت است.
علت ایجاد بیماری ام اس چیست؟
علت قاطع و خاصی برای بروز بیماری ام اس در حال حاضر به‌دست نیامده است؛ اما می‌توان برخی علل مختلفی که در به وجود آمدن آن نقش دارند را نام برد:
مانند:وجود زمینه ژنتیکی، منطقه جغرافیایی زندگی، استرس یا خستگی بیش از حد جسمی و روحی، سابقه مواجهه با بعضی از میکروب‌ها و ویروس‌ها، پایین بودن سطح ویتامین D بدن، مصرف دخانیات، مصرف بیش از حد نمک و…
تشخيص بیماری ام اس
دکتر محمدرضا عزیزی متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات در مورد تشخیص بیماری ام اس
می گوید؛ بیماری ام‌اس معمولا بر اساس نشانه‌ها و علائم بالینی و نتایج آزمایش‌ها و ام آر آی تشخیص داده میشود.
علائم شایع ام اس
خستگی
خستگی یکی از شایعترین علائم ام اس است که در حدود 80% از بیماران روی می‌دهد. خستگی بر توانایی فرد در انجام امور روزمره در منزل و محل کار تاثیر بسزایی دارد.
احساس بی حسی و خواب رفتگی صورت، بدن یا اندام‌ها (دست‌ها و پاها)
یکی از علائم شایع ام اس بی حسی در اعضاء بدن است و اغلب، اولین علامتی است که در بیماران دیده میشود.
مشکلات راه رفتن
عدم تعادل و ناهماهنگی اعضای بدن در حین راه رفتن ، جزء شایعترین محدودیت‌های حرکتی در بیماران مبتلا به ام اس میباشد.
اختلال عملکرد مثانه
که در تعداد زیادی از بیماران مبتلا به ام اس روی می‌دهد و میتواند به صورت به صورت تکرر ادرار، افزایش شدید ادرار، ناتوانی در ادرار کردن ویا بی اختیاری ادراری باشد.
اختلال عملکرد روده‌ای
اختلال عملکرد روده‌ای یکی دیگر از نگرانی‌های عمده در مبتلایان به ام اس است که به صورت اسهال، یبوست، بی اختیاری مدفوعی بروز پیدا میکند.
مشکلات بینایی
در بسیاری از مبتلایان مشکلات بینایی نخستین علامت بیماری است؛ که به صورت دوبینی، درد چشم یا تاری دید است.
سرگیجه
سرگیجه و احساس منگی یکی از مشکلات متداول در بیماران ام اس است که ممکن است سبب احساس سبکی سر و یا عدم تعادل شود.
درد و اسپاسم
درد و اسپاسم عضلانی نیز جزء علائم ام اس است.
سفتی عضلانی ممکن است سبب حرکات غیرقابل کنترل و دردناک اندام ها شود. بیشتر اوقات پاها تحت تأثیر قرار می‌گیرند، اما کمردرد نیز شایع است.
تغییرات شناختی
تغییرات شناختی و مشکلات حافظه در مبتلایان به ام اس، شایع است و حدود 50% از بیماران تا حدی در این زمینه دچار مشکل می‌شوند.
اختلال تکلم
اختلال در صحبت کردن ، اختلالات در کلام و صدا نیز در حدود 25 تا 40 درصد از مبتلایان به ام اس دیده می شود.
اختلال بلع
اختلال در بلع غذا، به علت آسیب اعصابی که عضلات کوچک دهان و حلق را کنترل می‌کنند، ایجاد میشود.
کاهش شنوایی
کاهش شنوایی یک علامت ناشایع در ام اس است و فقط حدود 6 درصد از بیماران مبتلا به ام اس دچار اختلال شنوایی می‌شوند.
بسیاری از مبتلایان به ام اس تا حدی دچار لرزش غیرقابل کنترل نیز می‌شوند. این لرزش ممکن است در قسمت‌های مختلف بدن روی دهد
اختلال عملکرد جنسی
همچنین ام اس می تواند در برانگیختگی جنسی افراد مبتلا ایجاد مشکل کند.
عوامل خطر زا در بیماری ام اس
دکتر محمدرضا عزیزی متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات در بیان عواملی که ممکن است میزان ابتلا به بیماری ام اس را افزایش دهند میگوید:
برخی از عواملی که خطر ابتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس را افزایش می‌دهند شامل:
▪️سن
بیماری ام اس ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد، اما اغلب در افراد بین ۱۵ تا ۶۰ سال رخ می‌دهد و شایعترین سن دهه سوم زندگی است.
▪️جنسیت
زنان حدود دو برابر مردان احتمال ابتلا به بیماری MS را دارند.
▪️برخی از عفونت‌ها
گفته میشودویروس‌ها، از جمله ویروس اپشتاین بار، (ویروسی که منونوکلئوز عفونی را ایجاد میکند) خطر ابتلا به بیماری ام اس را افزایش می‌دهد.
▪️آب و هوا
ام اس در کشورهای دارای آب و هوای معتدل، از جمله کانادا، شمال ایالات متحده، نیوزیلند، جنوب شرقی استرالیا و اروپا شایعتر است.
▪️سیگار کشیدن
افراد سیگاری خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری ام اس را دارند.
درمان ام اس
دکتر محمدرضا عزیزی متخصص مغز و اعصاب در مورد درمان بیماری ام اس میگوید: جدا از روش‌های دارویی بسیار پیشرفته و متنوعی که برای بیماری ام اس در دسترس است برخی اقدامات نیز در موفقیت روش‌های درمانی بسیار موثر و نقش آفرین هستند از جمله:
تغییر سبک زندگی
تغییر درسبک زندگی در کنار درمان‌های دارویی میتواند به کند شدن روند بیماری ام‌اس کمک کند. مانند:
دوری از استرس و کار زیاد
پرهیز از دخانیات
ورزش سبک و منظمی که باعث خستگی نشود.
داشتن یک رژیم متعادل غذایی که چربی، پروتئین، کربوهیدرات و مواد معدنی آن متناسب باشد.
خوردن بیشتر مواد دارای آنتی‌اکسیدان مانند میوه و سبزیجات تازه
مناسب بودن سطح ویتامین D خون
حفظ روحیه و اعتماد به پزشک معالج
